De rol van vreugde en blijmoedigheid in de beoefening van taiji, qigong en meditatie

Om in een noodsituatie adequaat te kunnen handelen moeten we tegelijkertijd uiterst alert en ontspannen zijn. In zo’n situatie ervaren we de dwingende noodzaak de juiste handelingen te doen, die op het juiste moment te doen en in de juiste mate. Om niet in paniek te raken of in een black out, moeten we scherp waken over de balans van alertheid en ontspanning.
Weliswaar worden taiji/qigong in rustige omstandigheden beoefend maar in de beoefening wordt met dezelfde intensiteit als in een noodsituatie over deze balans gewaakt.

Bij qigong en taiji worden yin/yang tot het uiterste vergroot en in balans gehouden. Zo’n dynamische balans kan alleen in stand worden gehouden zolang we uiterst alert en ontspannen zijn.

Anders dan bij taiji/qigongbeoefening, worden in meditatie yin/yang niet zozeer vergroot maar steeds subtieler op elkaar afgestemd. Bij meditatie worden yin/yang steeds minder onderscheidbaar, wordt de balans van alertheid en ontspanning meer en meer een natuurlijke staat.

De gemoedsstemming waarin taiji en qigong worden beoefend, is vreugde (Xi). Vreugde brengt de qi in beweging. Voedingsstoffen verspreiden zich gemakkelijk in het lichaam, ziekteverwekkende factoren bewegen soepel naar de lichaamsuiteinden en de beschermende qi (Wei Qi) wordt een krachtig veld rondom het lichaam.

Met plezier oefenen en in de beoefening taiji-principes toepassen, intensiveert de qi. Die kan dan in het lichaam worden gevolgd en geleid. Vreugde tijdens het oefenen is in het begin niet vanzelfsprekend maar later welt die als vanzelf op in het hart. Uitzondering zijn de oefeningen waarbij bewust woede wordt gewekt. Bij deze oefeningen komen residuen van woede vrij via vooral de ogen.  

Met de groei van de sensitiviteit en het onderscheidingsvermogen kunnen yin/yang steeds subtieler op elkaar worden afgestemd, maar door vreugde worden zij ervaren als eenheid. Tweeheid kan dan worden ervaren als een expressie van eenheid.

Vreugde ontspringt in het hart, of preciezer: Zhanzhong. Vreugde is de lichte opwinding die ons het gevoel geeft te leven. Vanuit het hart verspreidt de qi van vreugde zich over het hele lichaam en verder, tot ver voorbij het fysieke lichaam. We stralen, onze huid glanst en onze ogen schitteren (Shen Ming).

In vreugde kunnen inzichten spontaan opwellen. Deze oorspronkelijke kennis verrijkt onze verworven kennis, bevestigt wat wij leerden van leraren en uit boeken. Zo ontdekte ik eens tijdens een behandeling dat interne organen reageren op de externe qi die ik op bepaalde punten op de schedel overdraag. Ik had toen nog nooit van schedelacupunctuur gehoord, de tak in de acupunctuur die het lichaam behandelt via de schedel.

Subtieler dan vreugde is blijmoedigheid (Le). Blijmoedigheid geeft ons een solide gevoel van diepe vrede. Het is de gemoedsstemming waarin meditatie wordt beoefend.

Blijmoedig zijn we als we de natuurlijke orde herkennen, deze kunnen omarmen en hierin onze authenticiteit kunnen ontplooien. We voelen dan compassie met iedereen die, door welke factoren ook, deze orde niet kunnen ervaren.

Tekst bewerkt op 1-6-2024